Soru 1 : Biz sizinle İRAN’dan irtibata geçiyoruz biz bir ticari şirket olarak Türkiye ve başka ulkelerden İrana Gıda madeleri ithal ediyoruz . Bizim sizden bir sorumuz olacakdır. Bildiginiz gibi İran ambargo altında ve hiç bir ulke İranın Akreditif (Letter of credit- L/C) kabul etmiyor. Onun için biz sizden sormak istiyoruz ki acaba Türkiye bankaları İran bankalarının L/C belgelerini kabul ediyor mu? ve eger kabul ediyorsa bu belgelere dayanarak bir başka ulkeye kendi adına L/C veriyor mu? Lütfen bu konuda bizi bilgilendiriniz. Savgi ve Hörmetlerle.
Cevap : Sorduğunuz soruya en güzel yanıtı kendi bankanıza başvuruda bulunarak öğrenebilirsiniz. Bankaların kendi aralarında güçlü bağlantıları vardır. En güzel yanıtı onlar vereceklerdir. Ayrıca söz konusu durum ile ilgili olarak tarafımızca Türkiye Bankalar Birliği’ne “İran bankalarınca açılan akreditiflerin kabulü hakkında” başlıklı bir soru yöneltilmiş ve gelen cevap kısmen aşağıda bilginize sunulmuştur.
Sayın Ozgur Eker,
İlgi : 04 Ağustos 2011 tarihli başvurunuz.
Türkiye Bankalar Birliğinin görev ve yetkileri 5411 sayılı Bankacılık kanununda ve statüsünde belirtilmiştir. Birliğimiz nezninde başvurunuzda belirtilen banka uygulamalarına ilişkin bir bilgi bulunmamaktadır.
Başvurunuzda belirtilen hususlarla ilgili olarak doğrudan ilgili bankalara başvurunuzun uygun olacağı düşünülmektedir. Birliğimiz üyesi bankaların genel müdürlüklerine ilişkin listeye Birliği’miz websitesindeki aşağıdaki linkten ulaşılabilmektedir.
http://www.tbb.org.tr/tr/Banka_ve_Sektor_Bilgileri/Banka_Listesi.aspx
Bilginize sunarız.
Soru 2 : Yapacagimiz ilk yurtdışı calışmada, alıcı toplam bedel icin gayri kabili rucu akreditif açacak. ancak, mal bedelini hemen ödemek, kurulum bedelini ise kurulumdan sonra ödemek ister. Böyle iki kısımlı bir akreditif türü var mı? Nasıl bir yol takip etmeliyim? Teşekkürler
Cevap : Verdiğiniz bilgiden konu tam anlaşılamamakta olsa da mixed payment, yani karışık ödemeli akreditiflerin kullanılmakta olduğunu belirtmek isterim. Özellikle inşaat ve mühendislik işlemlerinde bu tür akreditifler kullanılmaktadır.
Örneğin ihracatçı firma,
1. toplam satış bedelinin %15’ini ön ödeme olarak almaktadır.
2. %75’ini sevk edilen mallar karşılığında akreditif vesaiklerine karşılık olarak almaktadır.
3. Kalan %10’luk beden ise alıcı tarafından kurulumdan sonra ödenmektedir.
Dikkat etmeniz gereken nokta, alıcınızın imzalayacağı belgelere dayalı olarak alacağınız bedellerin oldukça riskli olduğudur. Yukarıdaki örnekte %10’luk bedel gibi.
Soru 3 : Sn. Yetkili, Stand by L/C’lerde konfirmasyon istenebilir, yani confirmed stand by L/c diye bir şey var mıdır? Eğer eklenemiyorsa ne tür bir risk oluşabilir ve nelere dikkat edilmesi gerekir.
Cevap : Standby akreditifler,
1. International Standby Practices ISP98 : Özel olarak standby akreditif için ICC tarafından hazırlanmış kurallardır.
2. UCP 600 : Ticari akreditifler için hazırlanmış kurallardır.
Yukarıdaki yazılı akreditif kurallarına atıfta bulunularak açılabilmektedirler.
Her iki durumda da standby akreditiflere teyit eklenebilmektedir. Fakat unutulmaması gereken nokta teyit verecek olan bankanın teyit verip vermemeye ancak kendisinin karar veriyor olduğudur.
Bir teyit bankasının yükümlülüğü amir bankaya eşdeğer ve amir bankanın yükümlülüğüne ek bir yükümlülüktür. Teyit bankaları vermiş oldukları teyit ile yapılan uygun ibrazları karşılamakla yükümlü duruma gelmektedirler.
Bir standby veya ticari akreditife teyit ekletmek ile,
1. Kendi ülkenizdeki bir bankadan açılan akreditife uygun evrak ibrazında ödeme garantisi almış oluyorsunuz. Böylece ülke riskini ortadan kaldırmış olmaktasınız.
Soru 4 : Suriye ve Suudi Arabistana vadeli akreditifli ihracat yapan bir firmayız. Akreditiflerimizi de kırdırıp peşine çeviriyoruz.Kısa bir sorum olacak, yardımcı olabilirseniz memnun olurum.
Bankalar malum, teyitli açılan akreditife teyit vermemek için elinden geldiği kadar çabalıyor. Her işlemde banka ile aramızda bir savaş yaşanıyor neredeyse. Hatta son işlemde matbuğ evrak üzerindeki (CMR) harf hatasını bile (carrier yerine currier yazılmış) rezerv kabul edip akreditif üzerindeki teyidi kaldırdı.
Yaşadığım en büyük sıkıntı çoğu bankanın orijinal vesaik olmadan inceleme yapmaması ve orijinal vesaiki teslim ettiğinizde de iş işten geçmiş oluyor. EUR1 üzerinde değişiklik yapma imkanınız yok örneğin. Değiştirme şansınız da yok. Bu durum nasıl aşılabilir diye size danışmak istedim.
Zira bizim için teyit’in önemi şurada. Banka teyitli akreditifi vesaik incelemesine mukabil hemen kırarken, teyitsiz akreditifi karşı bankanın vesaik incelemesine mukabil göndereceği “kabul” “vade teyit” ve “iskonto edebilrsiniz” mesajı sonrası kırabiliyor.
Saygılarımla,
Cevap : Sorunuz için çok tşkler.
İlk önce şunu belirtmek gerekir ki bankalar ilk ibrazda akreditif belgelerinin yaklaşık %80’ine rezerv vurmaktadırlar.
Bu oran teyitli akreditiflerde teyit bankalarınca vurulan rezervler dikkate alındığında çok daha yükselmektedir. Özellikle Arap ülkelerinden gelen akreditiflerde bu oranın daha da artacağını beklemek hata olmaz zira bu ülkelerden gelen akreditifler hemen her zaman çok teferruatlı olmaktadır.
Bir teyit bankası kabul etmiş olduğu uygun evraklara karşılık olarak aynı amir bankanın yapması gerektiği gibi akreditif bedelini lehtara tekrar geri rücu etmeksizin ödemekle yükümlüdür. Bankaların aldıkları düşük miktardaki teyit komisyonuna karşılık amir bankanın rezerv bildirimi yapıp akreditif tutarını ödememesi riskine karşılık en küçük yazım hatalarına bile rezerv vurup evrakları kabul etmedikleri pratik olarak yaşanan bir gerçektir. Dolayısı ile teyitli akreditiflerde en küçük uygunsuzluğun bile size rezerv bildirimi olarak döneceğini bilerek akreditif ön incelemesi yapılması önem arz etmektedir.
Sorunuzda belirttiğiniz taşıma belgesinde carrier yerine “currier” yazılması durumu ise genel olarak hatanın yazım hatası olarak kabul edilip edilemeyeceği ile ilgili bir konudur. Bilindiği gibi karayolu taşıma belgeleri UCP madde 24’te düzenlenmiştir ve bu maddede “Bir karayolu, demiryolu veya karasal suyolu taşıma belgesi, nasıl adlandırılmış olursa olsun, i. taşımacının ismini göstermeli…” denilmektedir. Taşımacı belgelerde “carrier” olarak tanımlanmaktadır. Hal böyle iken taşımacıyı “currier” olarak tanımlamak her ne kadar yazım hatası gibi gözükse de belgenin özüne etki eden bir hata olduğundan bankanızca yazım hatası olarak değerlendirilmeyip evrağa rezerv vurulması normal karşılanmalıdır.
Teyitli akreditiflerde rezervsiz evrak ibraz etmek için yapabilecekleriniz,
Olabildiğince basit bir akreditif açtırmaya çalışmalısınız.
Akreditif incelemesi yapmalı ve açılan akreditifi tam anlamıyla özümsemelisiniz.
Akreditifte istenilen belgelerde özellikle resmi belgelerde istenilen ibare ve tasdikleri alabileceğinizden emin olmalısınız.
Normalde konşimento tarihinden itibaren 21 gün olan evrak ibraz etme sürenizi azaltmadan aynen korumaya çalışmalısınız.
Evrak ibraz sürenizden önce dolmamasına dikkat etmelisiniz.
Ayrıca bazı bankaların teyitli akreditiflerde müşterilerine yardımcı olduklarını bilginize sunmak isterim. Malesef ticari bir konu olduğu için isim veremem fakat bankanızdan teyitli akreditiflerde yardım istemeniz kadar doğal bir durum olamaz.
Umarım yardımcı olmuştur.
Sorunuzun ve cevabın pek çok kişiyi ilgilendireceğini düşündüğüm için isim vermeksizin web sitemde yayınlamak istiyorum.