Akreditif dış ticarette kullanılan bir ödeme yöntemi olup, ihracatçılar ve ithalatçılar açısından çeşitli avantaj, dezavantaj ve riskleri beraberinde getirmektedir.
Akreditifin avantajları arasında, hem ihracatçı hem de ithalatçı için ödeme güvencesi sağlaması, yeni pazarlara açılma imkanı sunması ve riskleri azaltması sayılabilir.
Akreditif, ihracatçılar için doğru kullanıldığında alacak riskini azaltırken, ithalatçılar için de malın kalitesini ve teslimatını güvence altına alır.
Ancak, akreditifin dezavantajları da göz ardı edilmemelidir. Akreditif işlemleri, belgelerin titizlikle hazırlanmasını gerektirdiğinden ve bankaların katılımı nedeniyle zaman alıcı ve zorlayıcı olabilir.
Akreditif ile ilgili riskleri daha önce yazmış olduğum “Akreditifte Risk” başlıklı yazımı okuyarak anlayabilirsiniz. Yine ihracatçı firmaların akreditif altında risklerini nasıl düşüreceklerini “İhracat Akreditiflerinde Risk Nasıl Düşürülür” başlıklı yazımdan takip edebilirsiniz.
Bugünkü yazımda ise ihracatçı ve ithalatçılar açısından akreditiflerin avantajlarını ve dezavantajlarını sizlerle paylaşacağım.
İhracatçı Firmalar Açısından Akreditifin Avantajları Nelerdir?
- Akreditif ilk defa çalışılan müşteriler ile yapılan dış ticaret işlemlerinde güvenle kullanılabilmektedir. Böylece ihracatçılar açısından yeni pazarlar ve yeni müşteriler bulma anlamında akreditifli ödemenin önemli bir yeri oluşmaktadır.
- Orta ve yüksek tutarlı işlemlerde akreditif en güvenilir ödeme seçeneğidir. Bu tip işlemlerde akreditif ihracatçılar açısından hem ödeme güvencesi verir; hem de pazarlama avantajı sağlar.
- Bazı ülkelerde ithalat yapmak için akreditif kullanımı zorunludur. Örneğin Bangladeş, Cezayir(bazen vesaik mukabili ödeme de kabul edilmektedir) gibi ülkeler tüm ithalat işlemlerinde yasal zorunluluk neticesinde akreditif kullanmaktadırlar. Akreditifli ödeme ile çalışabilen ihracatçı firmalar kendilerine bu pazarlarda daha kolay yer açabilmektedirler.
- Akreditif ile yapılan ihracatlarda ithalatçının iflas etme riski önemli ölçüde ortadan kalkmaktadır. Çünkü uygun evrak ibrazı karşısında ödeme yükümlülüğünü veren kurum ithalatçı değil, ithalatçının bankasıdır.
- Akreditife teyit ilave ettirilerek aynı zamanda ithalatçının ülke riskinden de sakınmak mümkün olmaktadır.
- Akreditifli ödeme ile ithalatçının haksız yere malı kabul etmeme veya evrakları bankasından almama gibi takınacağı ticareti bozucu davranışların önüne büyük ölçüde geçilebilmektedir. Burada önemli nokta ihracatçının uygun evrak ibrazı yapmasıdır. Evraklarda rezerv olması durumunda bankanın ödeme güvencesi ortadan kalkmaktadır. (İhracatçının hileli işlem yapması durumunda ithalatçıların mahkemeden ödemeyi durdurma kararı aldırması her zaman mümkündür)
- Akreditif şartları kesindir ve akreditif açılışından sonra değiştirilemez. İhracatçı firmalar daha işlemin başından itibaren ödemeye ulaşmak için hangi adımları takip etmeleri gerektiğini bilmektedirler.
İthalatçı Firmalar Açısından Akreditifin Avantajları Nelerdir?
- İthalatçı firmalar açısından akreditifin en önemli avantajı genellikle peşin ödeme talep edilen pazarlardan akreditif ile peşin ödeme yapmaksızın ürün ithal edebilmektir. Böylece ithalatçı firmalar ödeme yapmak için zaman kazanmaktadırlar.
- İhracatçı firmanın peşin ödeme alıp; ürünleri yüklememesi gibi riskleri ortadan kaldırır.
- Akreditif doğru kullanıldığında ürün kalitesine ait riskleri de diğer ödeme yöntemlerinde olmadığı kadar sınırlar.
- Akreditif açmak pahalı ve kredibilite gerektiren bir işlem olduğundan akreditif ile ödeme karşı tarafa kredibilite güvencesi vermektedir.
- Akreditif ile yükleme süreleri ayarlanabildiği için ithalatçılar yükleme zamanlarının önemli olduğu durumlarda avantaj sağlamaktadırlar.
İhracatçı ve İthalatçı Firmalar Açısından Akreditifin Dezavantajları Nelerdir?
- Akreditifin en önemli dezavantajı pahalı olmasıdır. Gerek açılış aşamasında ithalatçının ödemiş olduğu akreditif açılış masrafları, gerekse de ihracatçı firma tarafından ödenen teyit, rezerv, ihbar, rambursman gibi komisyonlar akreditifin en önemli dezavantajlarından birisi konumundadır.
- Akreditif özellikle ihracatçılar açısından operasyonel olarak zor ve yorucu bir işlemdir. Ayrı bir uzmanlık ister. Mutlaka akreditif belgelerinin bir akreditif uzmanı tarafından hazırlanması gerekmektedir.
- Özellikle Türkiye için akreditif konusunda yaşanan en büyük mağduriyetlerin başında ise konu ile ilgili tam bilgi sahibi olmayan kişilerin ihracatçı ve ithalatçı firmaları yanlış yönlendirmesinden kaynaklanmaktadır.
ÖZGÜR EKER (CDCS)
Akreditif Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri