Bugünkü yazımızda dış ticarette kullanılan akreditifli ödemede yer alan taraflar üzerinde duracağız.
Daha önceki yazımızda akreditifli işlemlerde yer alan bankaları detaylı olarak incelemiştik.
Akreditif işleminde bankaların görev ve sorumluluklarını daha iyi anlamak için o yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz.
Her akreditif işlemi birbirinden farklı özellik gösterebilmektedir. Dolayısı ile akreditif işlemlerindeki taraflar bir akreditif işleminden diğerine değişiklik gösterebilmektedir.
Örneğin;
- En basit akreditif işleminde amir banka, ihbar bankası ve lehtar akreditifin tarafları olarak yer almaktadır.
- Teyitli akreditifte teyit bankası ve rambursman bankası önemli bir işlev üstlenmektedir.
- Devredilebilir bir akreditifte devir bankası ve birinci lehtar yer almaktadır.
Akreditif İşleminde Taraflar by Akreditif Danışmanlık Hizmetleri. Akreditif İşleminde Taraflar Sunumunu pdf dosyası şeklinde görmek için tıklayın.
Akreditif işlemlerinde yer alan başlıca taraflar şu şekilde tanımlanabilir,
Lehtar: (Beneficiary) Lehtar lehine akreditif açılan firmadır. Mal alım satımına dayanan ticari akreditiflerde ihracatçı konumundaki firmalar genellikle akreditifin lehtarıdırlar.
Lehtar, yapacağı uygun ibraz ile akreditif altında ödeme almaya hak kazanan kurumdur.
Amir: (Applicant) Vermiş olduğu talimat ile lehtarın lehine akreditif açılmasını sağlayan firmadır. Mal alım satımına dayanan akreditiflerde ithalatçı firmalar genellikle akreditifin amiridirler.
Her ne kadar vermiş oldukları talimat ile akreditifin açılmasına vesile olsalar da amir akreditifin doğrudan bir tarafı değildir.
Akreditif altında ödeme yükümlülüğü amir banka üzerindedir. Akreditifler dayanmış oldukları satış sözleşmelerinden bağımsız olarak işlem görürler.
Bu yüzden akreditif açılışı ile birlikte amir akreditifin doğrudan tarafı olma özelliğini yitirir.
Eğer lehtar uygun evrak ibraz edemez ise bu durumda amir bankanın akreditif altında ödeme sorumluluğu ortadan kalktığı için tekrar akreditif amirine rezervlerin kabulü için başvuruda bulunmaktadır.
Amir, rezervleri kabul ederse amir banka ödeme işlemini tamamlamaktadır.
Amir Banka: Akreditifli ödemelerde amir banka (Issuing Bank), akreditifi açan bankadır.
Amir banka, akreditif şartlarına uyulması ve gerekli olan akreditif belgelerinin zamanında ve istenilen şartlara uygun biçimde yine akreditifte belirlenen yerde ibrazı koşulu ile akreditif lehtarına karşı geri dönülemez bir ödeme sorumluluğu taşıyan bankadır.
İhbar Bankası: (Advising Bank) Akreditifli ödemelerde akreditifi açan banka ile lehtar çoğunlukla farklı ülkelerde bulunmaktadır.
Bu yüzden amir banka ihracatçının ülkesinde bulunan ve açılmış olan akreditifi ihracatçıya ihbar edebilecek bir bankanın hizmetlerinden faydalanmak isteyebilir.
Amir bankadan aldığı akreditif mesajını akreditif lehtarına ileten bu bankaya ihbar bankası denilmektedir.
Teyit Bankası : (Confirming Bank) Teyit bankası, amir banka ile birlikte akreditifte ödeme sorumluluğu taşıyan ikinci banka olarak tanımlanmaktadır.
Teyit bankası, aynı amir banka gibi kendisine yapılan uygun ibrazı sonucunda , akreditif şartlarında belirtilmiş olan ödeme yükümlülüğünü yerine getirmekle mükelleftir.
Teyit bankasının sorumluluğu amir bankasından farklı olarak , akreditife teyidini eklediği andan itibaren başlamaktadır.
Görevli Banka: (Nominated Bank) Akreditifin kullanımda oldugu banka veya herhangi bir banka nezdinde kullanılır biçimde açılmış bir akreditifte herhangi bir banka anlamına gelir. Görevli bankanın ödeme ile ilgili olarak kesin bir yükümlülüğü yoktur. Uygun evrak ibrazında kesin ödeme yükümlülüğü amir bankasına ve varsa teyit bankasına aittir.
Rambursman Bankası : Reimbursement Bank. Özellikle teyitli akreditiflerde önem kazanan ve teyit bankasının kendisini korumaya almasında rolü olan bankadır.
Devir Bankası : Transferring Bank. Devredilebilir akreditifte, akreditifin devri ile görevlendirilmiş bankadır.
Devir bankası kendisi açıkça kabul etmedikçe bir akreditifi devir etmek zorunda değildir.
Bir devredilebilir akreditifi açan amir banka da aynı zamanda devir bankası olarak akreditifi ikinci lehtara devredebilmektedir.
ÖZGÜR EKER (CDCS)
Akreditif Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri