Vesaik mukabili ödeme, bankalar aracılığı ile işleyen, mal mukabili ödemeye göre nispeten daha güvenli olan, fakat yine de ihracatçılar için önemli risk unsurları barındıran, toptan mal alım satımlarına konu olan ithalat-ihracat işlemlerinde kullanılan bir ödeme yöntemidir.
Vesaik mukabili ödemeler, ICC tarafından düzenlenmiş olan uluslararası vesaik mukabili ödeme kurallarına göre yürütülmektedir. Vesaik mukabili ödeme kuralları, mevcut durumda URC 522 isimli kitapçığa göre işlem görmektedir.
URC 522’nin 4. maddesinde evrakların ithalatçıya teslimine ilişkin 2 ödeme seçeneği tanımlamıştır.
Bunlar, Documents Against Payment ve Documents Against Acceptance ödemedir.
Bugünkü yazımızda, vesaik mukabilinde kullanılan bu iki ödeme seçeneğini açıklamaya çalışacağız.
Documents Against Payment Nedir? Nasıl İşler?
Vesaik mukabili altında ödeme temel olarak ikiye ayrılmaktadır.
Bunlardan ilki, ithalatçıların bankadan evrakları teslim almak için peşin ödeme yapmalarını şart koşan, vesaik ibrazında ödemedir.
Vesaik mukabili ödemelerde, vesaik ibrazında ödeme seçeneğine İngilizce olarak “Documents Against Payment” denilmektedir.
Söz konusu ödeme seçeneği ihracatçılar ve ithalatçılar tarafından (D/P) olarak kısaltılarak da kullanılmaktadır.
Günlük kullanımda kullanım şekli ise Cash Against Documents (CAD)‘dır.
Documents Against Acceptance Nedir? Nasıl İşler?
Vesaik mukabili altında geçerli olan bir diğer ödeme yöntemi ise ödemenin peşin olarak değil fakat evrak tesliminden belirli bir süre sonra yapılması şeklinde gerçekleştirilmektedir.
Bu durumda önce evraklar ithalatçıya teslim edileceğinden ve ödemenin daha sonraki bir tarihte yapılacak olmasından dolayı, ihracatçı açısından ödemenin alınamaması veya geç alınması riski ortaya çıkmaktadır.
Vesaik mukabili ödemelerde, ödemenin evrak ibrazından belirli bir süre sonra yapılacağı durumlarda, ihracatçıların karşılaşabilecekleri ödeme ile ilgili risklere karşı yine ihracatçıları korumak amacıyla, vesaik mukabili ödeme kurallarına poliçe kabulü karşılığı ödeme seçeneği ilave edilmiştir.
Eğer, ödeme vesaik karşılığında peşin olarak yapılmayacak fakat vesaik ibrazından daha sonraki bir tarihte yapılacak ise bu durumda ithalatçılar evrakları ancak vadeli bir poliçe kabulü karşılığında teslim alabilmektedirler.
Vesaik mukabili ödemelerde, ithalatçıların vadeli poliçe kabulüne istinaden evrakları bankalarından teslim almalarına İngilizce olarak “Documents Against Acceptance” denilmektedir.
Documents Against Acceptance ile İlgili Bilinmesi Gereken Önemli Noktalar:
- Documents against acceptance seçeneğinde mutlaka bir vadeli poliçe kullanılmalıdır.
- Poliçe vadesi gelecekte gerçekleşmesi kesin bir tarih belirtmelidir.
- Poliçe vade tarihi sadece poliçe üzerindeki bilgiler vasıtası ile saptanabilmelidir. Örneğin, konşimento tarihinden itibaren 60 gün vadeli bir poliçe düzenlenecek ise konşimento tarihinin de poliçe üzerine yazılması gerekmektedir.
Not: Bazı durumlarda “Documents Against Payment” ve “Documents Against Acceptance” seçenekleri bir arada kullanılabilmektedir. Tıpkı akreditiflerde Mixed Payment uygulamasında olduğu gibi.
ÖZGÜR EKER (CDCS)
Akreditif Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri