Akreditif, ithalatçı gözüyle bakıldığında ithalat akreditifi; ihracatçı gözüyle bakıldığında ise ihracat akreditifi olarak tanımlanmaktadır.
İthalat akreditifi ile ihracat akreditifi arasındaki fark bakış açısınına dayanmaktadır. Bir firma için ithalat akreditifi olan işlem karşı taraf için ihracat akreditifidir.
İthalatçı ve ihracatçı açısından bakıldığında akreditiften beklentilerin farklı olması nedeniyle akreditifler ithalat akreditifi (import letter of credit, import l/c) veya ihracat akreditifi (export letter of credit, export l/c) olarak sınıflandırılmaktadır.
İthalat Akreditifi (Import Letter of Credit) ile İlgili Bilinmesi Gereken Temel Bilgiler
İthalat akreditifi açtırmak isteyen ithalatçı firma bankasının akreditif açtırma talep formunu doldurur.
İthalatçının kredibilitesi onaylandıktan sonra amir banka swift formatında taslak akreditif oluşturur ve ithalatçıdan akreditif taslağına onay ister.
İthalatçı kendisine gelen taslak akreditifi inceler. İhracatçı ile yapmış olduğu sözleşme şartlarını yansıtıyorsa, akreditif ithalatçı açısından uygundur demektir. Yine de bu aşamada ithalatçının taslak akreditif metnini ihracatçıdan da onay almak için ihracatçı firmaya iletmesi sağlıklı bir yaklaşım olacaktır.
İhracatçının da onay vermesiyle ithalatçı firma taslak akreditif metnini onaylar.
Taslak akreditif metni onaylandıktan sonra amir banka swift mesajı aracılığıyla yurt dışındaki bir muhabir bankaya akreditifi gönderir. Böylece akreditif açılmış olur. Bu noktadan itibaren amir banka ihracatçıya karşı uygun ibraz karşısında geri dönülemez ödeme garantisi veren kurum konumuna geçer.
Yurt dışındaki muhabir banka (ihbar bankası), akreditifi ihracatçıya iletir, ihracatçı da akreditifi inceler ve akreditifte belirtilen şekilde sevkiyatı gerçekleştirip; belgeleri hazırlar ve bankasına ibraz eder.
Bu noktadan sonra uygun ibraz karşısında ödeme süreci; rezervli evrak ibrazı karşısında ise ithalatçı ve ihracatçı arasında karşılıklı görüşmeler başlamakta; ithalatçının rezervleri kabul etmesiyle işlem tamamlanmaktadır.
İthalatçıların İthalat Akreditifinden Beklentileri Nelerdir?
İthalatçılar günümüzde finansal amaçlarla, ihracatçılara yeterince güven duymadıklarında veya yasal zorunluluk nedeniyle akreditif kullanmaktadırlar.
Finansal amaçlarla akreditif kullanımı genelde büyük projeler, ticaretin finansmanında vadeli akreditif ödeme seçeneklerinin kullanılması ve islami finans tarzında satınalmalar olarak sınıflandırılabilir.
Yasal zorunluluk olarak akreditif kullanımı ülkelerin ithalat işlemlerine getirmiş oldukları akreditif kullanım zorunluluğu olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bangladeş ve Cezayir bu duruma verilebilecek en güzel örneklerdir. Bir ara ekonomik sıkıntıya düşen Mısır da ithalatlarında kısa bir süreliğine akreditifi zorunlu hale getirmiş, sonrasında bu yasak kaldırılmıştır.
Güven unsuru olarak akreditif kullanımı ise ithalatçıların ihracatçılara veya ihracatçıların ülkesine yeterince güven duymadığı durumlarda karşımıza çıkabilmektedir.
İhracat Akreditifi (Export Letter of Credit) ile İlgili Bilinmesi Gereken Temel Bilgiler
İhracat akreditifi akreditif işlemine ihracatçının gözünden baktığı için akreditif açılış sürecini ele almaz.
Taslak akreditifin ihracatçıya ulaşması veya açılmış olan akreditifin ihbar bankası tarafından ihbar edilmesiyle süreci başlatır.
Kendisine akreditif ulaşan ihracatçının ilk yapması gereken işlem akreditif incelemesi olmalıdır. Akreditif incelemesiyle amaçlanan hedef rezervsiz evrak ibrazıdır.
İhracatçı, akreditif şartlarını yerine getirebileceğini anladığı anda üretim ve nihayetinde yükleme aşamasına geçer. Yükleme sonrasında akreditif belgelerini toplayıp, akreditifte talep eden sayıda bankasına ibraz eder.
Bu noktadan sonra uygun ibraz karşısında ödeme süreci; rezervli evrak ibrazı karşısında ise ithalatçı ve ihracatçı arasında karşılıklı görüşmeler başlamakta; ithalatçının rezervleri kabul etmesiyle işlem tamamlanmaktadır.
İhracatçıların İhracat Akreditifinden Beklentileri Nelerdir?
Günümüz koşullarında pek çok ihracatçı firma akreditif ile çalışma talebi karşı taraftan geldiği için akreditif ile çalışmayı tercih etmekte, diğer zamanlarda olabildiğince akreditifli ödemeden uzak durmaya çalışmaktadır.
Bunun en önemli sebebi ise akreditif uzmanı eksikliği nedeniyle ihracatçı firmaların işlemlerinde zorlanmalarıdır. Türkiye’de akreditif ile çalışmayı başarabilen firmaların rekabet avantajı sağlayacağı açıktır.
İhracatçı firmaların akreditifli ödemelerden beklentileri ise ödemelerini zamanında alabilmektir.
ÖZGÜR EKER (CDCS)
Akreditif Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri